Ontwikkeling en toelichting verloop vrije ruimte 2019-2022

Toelichting

A. Onvermijdelijke ontwikkelingen

A1. verschuiving verkooptaakstelling vastgoed

In de meerjarenbegroting wordt rekening gehouden met incidentele netto-opbrengsten uit de verkoop van gronden en vastgoed. Bij de begroting zijn de voorgenomen verkopen geactualiseerd en gematched op de eerder in de begroting opgenomen taakstelling. Op basis van de genoemde analyse wordt de verwachte de netto-opbrengst voor 2019 verlaagd met € 220.000 en wordt een bedrag van € 958.000 uit eerdere jaren doorgeschoven naar 2020.

A2. Ontwikkeling meicirculaire 2018

De uitkering uit het gemeentefonds daalt voor de jaren 2019 en 2020 meer dan eerder geraamd bij de opstelling van het financieel meerjarenperspectief 2019. De verklaring voor de neerwaartse bijstelling ligt enerzijds in de lagere ontwikkeling van de lonen en prijzen. Anderzijds worden de lagere aardgasbaten door het volumebesluit voor het Groninger gasveld conform het regeerakkoord gecompenseerd door verlaging van het uitgavenkader. Voor een nadere toelichting wordt verwezen naar het hoofdstuk algemene dekkingsmiddelen.

A3. Actualisatie rente

Door de gedaalde marktrente kunnen wij tegen lage percentages herfinancieren waardoor het gemidelde rentepercentage op de leningportefeuille verder daalt.

A4. Areaalgroei OZB

De opbrengst van de OZB neemt toe als gevolg van de toename van het aantal woningen. Wij hebben de groeiraming verhoogd van gemiddeld 150 woningen per jaar naar 350 woningen per jaar als gevolg van de toegenomen bouwproductie.

A5. Herziening functieboek management

De herziening van het functieboek vloeit voort uit de organisatie ontwikkeling. Diverse functies zullen in 2019 als gevolg van de reorganisatie opnieuw gewaardeerd moeten worden. Nadere (financiele) uitwerking dient nog plaats te vinden.

A6. Prijs- en volumegroei jeugd

In 2018 zijn we gaan werken met een nieuw systeem van jeugdzorg inkoop, en verwijsindicaties (SPIC’s). Doel is wachtlijsten op te lossen en een administratief eenvoudiger systeem van zorgdeclaraties. Door de nieuwe manier van inkopen is het vergelijken van de zorgkosten met 2017 en daarvoor niet goed mogelijk. De inschatting voor 2019 is gebaseerd op een extrapolatie van de gegevens januari t/m juli 2018. Voor een solide prognose is dit eigenlijk te weinig data.

Op basis van de data tot nu toe zien we het volgende:

We zien in 2018 ten opzichte van 2017 een stijging van het aantal nieuwe cliënten met 337 naar 1815 cliënten. Het aantal indicaties stijgt met 422 naar 2639. Ook de prijzen per indicatie stijgen van gemiddeld € 9.450 naar € 10.052 en de gemiddelde prijs per cliënt stijgt van € 14.175 naar € 14.612. Kortom een stijging in zowel volume als in prijs. Op basis van deze gegevens zou een stijging van de kosten berekend kunnen worden van circa € 4,9 miljoen (337 x € 14.612). Op dit moment weten we echter nog niet of we hier met een structurele toename van het aantal cliënten te maken hebben of dat slechts sprake is van een tijdelijke toename die veroorzaakt wordt door het wegwerken van wachtlijsten. We beschouwen de betreffende € 4,9 miljoen vooralsnog als de bovengrens voor het budgettaire risico dat wordt gelopen. Binnen het totale jeugdbudget zitten echter twee componenten die nu wel met een vrij grote mate van zekerheid kunnen worden geraamd. Dit betreft een generieke prijsstijging en een toename van cliënten in de zorg 18+. Het financiële effect van deze twee zaken ramen wij op bijna € 1,4 miljoen structureel nadelig. We beschouwen deze € 1,4 miljoen als de ondergrens van het risico dat wordt gelopen en daarom nemen we dit nadeel structureel op in de meerjarenbegroting.

Bij het Loket Jeugd is de insteek om resultaat gericht te indiceren in plaats van traject gericht. Dat geeft een beter resultaat voor de cliënt. Daardoor is de indicatie bij aanvang soms hoger (duurder). Maar bij een beter resultaat willen we langdurige zorg voorkomen dan wel verlagen.

Het blijven monitoren van de kosten jeugd in 2019 is noodzakelijk om de (kans op) overschrijding tijdig te signaleren en hierover te communiceren. Op basis van de op dit moment bekende ontwikkelingen zoals prijstijging, meer kinderen in de zorg en de verhoogde vraag naar zwaardere zorg is het budget jeugdzorg verhoogd.

Inschatting minimaal benodigde budget ter compensatie van de kostenstijging jeugd, op basis van gegevens t/m juli 2018 is € 1.394.000. Wij stellen voor om de extra lasten voor 2019 eenmalig te dekken uit de reserve transformatie 3D.

Dat is als volgt opgebouwd (bedragen maal € 1.000):

A7. Onderhoud onkruid op verhardingen

Tot 2015 bestreed de gemeente Purmerend onkruid op verharding vier keer per jaar: twee keer door middel van chemische bestrijding en twee keer door middel van machinaal borstelen. Sinds 2015 gebruikt de gemeente Purmerend geen chemische middelen meer. Sindsdien wordt onkruid op verharding uitsluitend verwijderd door middel van machinaal borstelen, ondersteund door medewerkers met bosmaaiers, bladblazers en veegmachines. Deze vorm van bestrijding is tijds- en arbeidsintensiever dan chemische bestrijding. Daarnaast zijn onkruiden hardnekkiger geworden waardoor bestrijdingsronden langer duren dan voorheen.

Deze wijze van bestrijden kost jaarlijks, sinds het verbod op chemische bestrijding vanaf 2017, € 300.000 meer dan het daarvoor beschikbare budget. Andere methoden van het bestrijden van onkruid in verharding zijn bijvoorbeeld verbranden of met heet water verdelgen. In het najaar van 2018 volgt er een nadere toelichting over het bestrijden van onkruid op verharding. Voor nu is er structureel budget opgenomen van € 300.000 vanaf 2018. In de 1e tussenrapportage 2018 bent u hierover geïnformeerd.

A8. Overige ontwikkelingen

In de regel overige ontwikkelingen zijn diverse kleinere afwijkingen opgenomen. Dit betreft onder andere het vervallen van de vergoeding (inzake grenscorrectie) Edam-Volendam (voorheen Zeevang), de actualisatie premie WA-verzekering, actualisatie afvalbeheer en een vrijval op het budget ongediertebestrijding. Daarnaast zijn de (incidentele en structurele) lasten voor het krediet Integraal Huisvestingsplan (IHP) onder deze post opgenomen. Dit krediet is opgenomen in bijlage III als voorgenomen investering. In september 2018 wordt aan de raad een voorstel aangeboden ter besluitvorming van het IHP.

Nieuw beleid en keuzes

Op basis van de beschikbare financiële ruimte zijn budgetten (meerjarig) verdeeld over de hoofdstukken (hoofdlijnen) uit het coalitieakkoord. De hoofdstukken zijn bijvoorbeeld Woningen, Duurzaamheid, Groen, Zorg, Veiligheid etc. Per hoofdstuk uit het coalitieakkoord vindt u hieronder de toelichting terug. In de teksten bij de programma's vindt u de inhoudelijke toelichting terug van de beleidsdoelen uit het coalitieakkoord en wat we daarvoor gaan doen (realiseren).

Woningen

Van de nieuw te bouwen woningen dient minimaal 30% sociale huur te zijn, 30% doorstroomwoningen (middeldure huur en betaalbare koop) en maximaal 40% vrije keuze. Op basis van deze norm wordt sturing gegeven aan het bouwprogramma binnen het totale programma Purmerend 2040. Bij kleine projecten waar werken met deze norm niet mogelijk is, gaan we het gesprek met de ontwikkelaar aan. We gaan nader onderzoeken op welke manier we hier zowel financieel als beleidsmatig mee om kunnen gaan. Hierbij kan bijvoorbeeld gedacht worden aan het actualiseren van de nota Plan overschrijdende ruimtelijke openbare faciliteiten (Nota Prof) en/of het oprichten van een Bestemmingsreserve Sociale Woningbouw. Om dit te realiseren en nader uit te werken vragen wij u € 500.000 (in 2019 en 2020) en € 750.000 (in 2021 en 2022) ter beschikking te stellen.

Groen

Structureel onderhoudsbudget

In het coalitieakkoord is de ambitie opgenomen om het beeldkwaliteitsniveau voor het openbaar groen te verhogen van C naar B. Wij vragen u voor 2019 en 2020 € 500.000 ter beschikking te stellen en voor de jaren 2021 en 2022 € 700.000. In het eerste kwartaal 2019 zullen wij u een voorstel doen op welke wijzer wij hier verder invulling aan willen geven.

Incidenteel budget omvormen groen

Uitgangspunt van het huidig groenbeleidsplan is onder meer het duurzaam verbeteren van de kwaliteit van het groen. Om het omvormen van groen te continueren vragen wij u incidenteel budget beschikbaar te stellen van € 200.000 voor jaren 2019 en 2020. Met dit bedrag worden er onderhoudsmaatregelen uitgevoerd zoals snoeiwerkzaamheden en het wegsteken van zaailingen. Met dit bedrag kan een start worden gemaakt met het omvormen. Om alle plantvakken op het juiste niveau te brengen zal een grotere incidentele investering in de toekomst nodig zijn.

Duurzaamheid

Duurzaamheidssubsidies (incidenteel)

 In de raad van juni 2017 is de duurzaamheidsagenda 2017-2020 vastgesteld, met daarbij een voorlopig uitvoeringprogramma. Hierbij is incidenteel voor 2018 een bedrag van € 150.000 ingezet voor subsidies aan particulieren voor verbetering van de energieprestaties van de bestaande woningvoorraad. Om dit te continueren vragen wij u voor de jaren 2019 en 2020 incidenteel € 230.000 per jaar ter beschikking te stellen.

Ambtelijke capaciteit proeftuin aardgasvrij

De huidige capaciteit die wordt ingezet voor de pilot aardgasvrij van Purmerend is bij lange na niet genoeg om ook de proeftuin uit te voeren. Wanneer de proeftuin doorgaat is minimaal twee tot drie FTE extra aan aanvullende ambtelijke capaciteit nodig. Hiervoor vragen wij u een bedrag van € 250.000 structureel ter beschikking te stellen vanaf 2019. In het najaar bieden wij u een afzonderlijk voorstel aan ten aanzien van de proeftuin.

Duurzaamheidsevenementen

Het doel van het organiseren van duurzaamheidsevenementen is het vergroten van bewustwording bij Purmerenders over de komende energietransitie (onder meer aardgasvrij) en de circulaire economie (hergebruik en recycling van afvalstoffen). Voor duurzaamheidsevenementen vragen wij u een structureel budget van € 60.000 ter beschikking te stellen.

Duurzaamheidsloket

In het in te richten duurzaamheidsloket wordt informatie verstrekt over duurzaamheidsaspecten in al haar facetten, waarbij iedere Purmerender terecht kan met vragen over energie en duurzaamheid. Het Purmerends duurzaamheidsloket wordt een digitaal loket. Deze zal te bereiken zijn via het portal van het Duurzaam Bouwloket met een doorlink naar het Purmerendse duurzaamheidsloket. Wij vragen u een structureel budget van € 30.000 beschikbaar te stellen.

Overige duurzaamheid
Wij vragen u voor de jaren 2021 en 2022 respectievelijk € 560.000 en € 660.000 ter beschikking te stellen voor de verdere uitwerking van de duurzaamheidsambities.

Economie

Realisatie volwaardige VVV met museumwinkel

In het kader van stadspromotie wil het college een volwaardige VVV met museumwinkel realiseren in een aangrenzend pand (Peperstraat 35) aan het huidige museum. Hiermee is een structureel budget gemoeid van € 64.000 vanaf 2019.

Mobiliteit

Incidenteel budget mobiliteit

Wij stellen u voor om voor 2019 een bedrag van € 100.000 beschikbaar te stellen voor het onderzoeken van de mogelijkheden om de bereikbaarheid van de binnenstad te vergroten.

Dierenwelzijn

Dierenwelzijn en NME

Door de slechte staat van het bijgebouw van de boerderij aan Trimpad 1 is sloop onontkoombaar. Doordat er bij gebrek aan huisvesting/opslag geen beheer meer kan plaatsvinden gaan ook belangrijke educatieve activiteiten als publieksrondleidingen en onderwijs- en jeugdactiviteiten verloren. Ook de Maatschappelijke Stage in het middelbaar onderwijs (MaS) die in de heemtuin mogelijk is zal verloren gaan. Aan de overzijde van de boerderij liggen de schoolwerktuinen die in beheer zijn bij Natuur en Milieu Educatie (NME). Voor NME bestaat het plan om een onderkomen te bouwen om bij slecht weer te kunnen schuilen en gereedschappen te kunnen opslaan. Voor zowel het schuilen als het opslaan zijn nu geen goede voorzieningen aanwezig. Voor de lessen die het NME in de heemtuin geeft is de loods voor het theoretische gedeelte een aanwinst. Het idee is ontstaan om een onderkomen voor zowel het NME als IVN te laten plaatsen. Door de geplande huisvesting voor NME iets groter te bouwen kan deze geschikt worden gemaakt om niet alleen gereedschappen en materialen op te slaan, maar vooral ook voor de educatieve doeleinden van het NME en IVN. Voor de bewustwording van natuur en milieu, bij zowel jongeren als ouderen, zou deze loods een gewenste aanwinst zijn. Om deze loods te realiseren is een investering nodig van € 130.000 en € 10.000 aan beheerslasten (o.a. onderhoud, zakelijke lasten, verwarming etc). De totale kapitaals- en beheerslasten zijn vanaf 2020 € 18.000 structureel. De investering van € 130.000 (afschrijvingstermijn 30 jaar) is opgenomen als voorgenomen investering en zal middels een separaat voorstel aan uw raad worden aangeboden.

Kunst en Cultuur

Optimaliseren huisvesting en (muziek)installaties P3

Ter behoud en versterking van het cultuuraanbod is ervoor gekozen om de huisvesting en (muzien)installaties van P3 te optimaliseren. Hiervoor is een investering benodigd van € 450.000 (apparatuur) en € 500.000 (aanpassingen gebouw). De verhoging van de incidentele extra kosten (transitiekosten) ad € 175.000 in 2019 en de structurele kosten ad € 87.000 vanaf 2019 zal middels een subsidie worden vergoed aan P3.

Adequate huisvesting RTV Purmerend

Ter behoud en versterking van het cultuuraanbod is gekozen om de huisvesting van RTV Purnerend te optimaliseren omdat de beschikbare ruimte in de Wilhelminalaan niet meer voldoet. Aangrenzend in dit pand is aanvullende ruimte beschikbaar. Om tot adequate huisvesting te komen zij er aanpassingen nodig (verbouwing, electra etc). De eenmalige kosten voor de verbouwing bedragen € 127.000 in 2019 en de structurele kosten (huur nieuwe gedeelte, parkeren, servicekosten etc) bedragen € 28.000 vanaf 2019. Dit bedrag zal middels een subsidie worden vergoed aan RTV Purmerend.

Zorg

Extra inzet passende zorg in de wijk

Om te zorgen dat kinderen op een goede en veilige manier kunnen opgroeien en ontwikkelen is goede jeugdzorg met voldoende persoonlijke aandacht van groot belang. Wij zetten in op extra inzet van professionals in de wijk en op school voor die kinderen/jongeren en ouders die dat nodig hebben. Dit maakt onderdeel uit van pilot jeugd gezondheidzorg en komt voort uit de nota jeugd. Voor 2019 vragen wij u een budget beschikbaar te stellen van € 111.000, waarbij structurele middelen vanaf 2020 pas na evaluatie eventueel gevraagd worden. Dit onderwerp komt terug bij de Kaderbrief 2020.

Wijkpleinfunctie

Langer thuis wonen betekent een groter beroep op mantelzorgers, maar ook een toenemend risico op het ontstaan van eenzaamheid. Om dit tegen te gaan blijft de wijkpleinfunctie nodig. Hiervoor heeft SWZP aanvullende middelen nodig, deels tijdelijk, deels structureel. In 2022 wordt naar verwachting het structureel benodigde subsidieniveau bereikt. De dekking voor de benodigde middelen is gevonden in de reserve transformatie 3D (in 2019) en vanaf 2020 door de inzet van de stelpost Wmo (conform raadsbesluit 1391113).

Veiligheidshuis

Voor de doorontwikkeling en versterking van het Veiligheidshuis zijn extra structurele middelen benodigd van € 34.000.

Veiligheid

Uitbreiding handhaving met 2 fte

De bestrijding van drugsoverlast vraagt om extra inzet. Vooral rondom scholen is sprake van drugsoverlast. Om die overlast tegen te gaan is onlangs een nieuw artikel aan de APV toegevoegd. Een dergelijk artikel werkt echter alleen in combinatie met handhaving. We zien ook dat handhaving van verkeersovertredingen steeds urgenter wordt. Wijken zijn wel verkeersveilig ingericht, maar niet iedereen houdt zich aan de regels. Het gaat dan over (veel) te hard rijden, maar ook over parkeergedrag waar anderen hinder van ondervinden. We staan voor een strenge aanpak van slecht gedrag. Wij stellen voor om de ambtelijke capaciteit met twee FTE uit breiden en vragen u hiervoor de benodgde middelen ter beschikking te stellen.

Fusie met Beemster

In september 2018 wordt het intentiebesluit voor fusie met de gemeente Beemster aangeboden aan uw raad. Na een positief besluit zal gestart worden met het maken van het herindelingsontwerp en met het verder voorbereiden van de fusie door onder meer de consequenties voor de organisatie, de financiën, dienstverlening en verordeningen in beeld te brengen. Gelet op de fase waarin het project zich bevind is het nog te vroeg om de projectbegroting reeds meerjarig te ramen. Om die reden wordt voor 2019 en 2020 incidenteel geld gevraagd van € 325.000. Deze aanvraag is gebaseerd op de fusiedatum per 1-1-2022.

In het hiervoor genoemde intentiebesluit dat u in september wordt aangeboden wordt ook voor 2018 een budget gevraagd (€ 300.000). In totaal wordt uw raad derhalve gevraagd om voor de jaren 2018, 2019 en 2020 in totaal € 950.000 (€ 300.000 + 2 x € 325.000) ter beschikking te stellen ten laste van de algemene middelen/algemene reserve. Naar verwachting zullen wij vanaf 2021 tot en met 2025 middelen van het Rijk ontvangen om de kosten van de fusie te dekken. Wij stellen voor om in dat geval ook weer € 950.000 terug te storten in de algemene reserve.

Buffer

Voor risico's en onzekerheden die we lopen op bestaande activiteiten, bijstellingen van rijksbeleid en voor mogelijke bijstellingen van ramingen zoals hiervoor beschreven is het raadzaam een buffer aan te houden. Hiervoor zijn structureel bedragen opgenomen binnen het overzicht algemene dekkingsmiddelen van € 400.000 in 2019 en 2020, € 450.000 in 2021 en € 500.000 in 2022.